Α. Η Κριτική Αποτίμηση της τελευταίας περιόδου
Η Λαϊκή Συσπείρωση Αττικής παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή
και συχνά παρεμβαίνουν στο κρίσιμο ζήτημα της αποκομιδής και επεξεργασίας των
απορριμμάτων. Η διαχείριση των απορριμμάτων, όπως έχει σχεδιαστεί και
υλοποιείται στις συνθήκες καπιταλιστικής ανάπτυξης στη χώρα, παρουσιάζει την
ακόλουθη εικόνα:
1. Αποτελεί σοβαρή απειλή για την υγεία της εργατικής τάξης,
των λαϊκών στρωμάτων στην Αττική και γενικότερα καθώς και για την υγεία και
ασφάλεια των εργαζομένων στην καθαριότητα. Αναφερόμαστε χαρακτηριστικά:
- Στην απαράδεκτη κατάσταση στον τομέα της δημοτικής
καθαριότητας και ειδικότερα της αποκομιδής των απορριμμάτων, με σοβαρές
ελλείψεις από πλευράς εξορθολογισμού των προγραμμάτων συλλογής και από πλευράς
κατασκευής των απαραίτητων σταθμών μεταφόρτωσης. Τα δημοτικά συνεργεία και οι
χώροι στάθμευσης του εξοπλισμού αποκομιδής στη μεγάλη πλειοψηφία τους, πάσχουν
από πλευράς υποδομών και συνθηκών
εργασίας, με τα εργατικά «ατυχήματα», εγκλήματα στην πλειοψηφία των
περιπτώσεων, να πληθαίνουν όλο και περισσότερο. Κατάσταση που θα χειροτερεύσει
με την όλο και μεγαλύτερη διείσδυση των επιχειρηματικών ομίλων και στον τομέα
της αποκομιδής.
- Στις ανεξέλεγκτες χωματερές - ενεργές ή «κουκουλωμένες»
-που εξακολουθούν να ρυπαίνουν. Η νέα «γενιά» - αυτή των ΧΥΤΑ - κατασκευάζονται
μεν ως χώροι υγειονομικής ταφής απορριμμάτων αλλά στην πλειοψηφία τους να
λειτουργούν σαν ημιελεγχόμενες χωματερές.
- Στα επικίνδυνα πλην μεθοδευμένα αδιέξοδα, που
επιδεινώνονται και πληθαίνουν όλο και περισσότερο από τον υπερκορεσμό των
«νόμιμων» ΧΥΤΑ, αλλά παράνομων στην ουσία, προκειμένου υπό την πίεσή τους να
διευκολυνθούν «λύσεις», που στοχεύουν στα υπερκέρδη του κεφαλαίου, με την
Αττική να κατέχει τα σκήπτρα στην περίπτωση αυτή.
2. Έχει αναδειχθεί η διαχείριση των αποβλήτων σε παράγοντα
συνεχούς υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής της λαϊκής
οικογένειας, που θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο με την ολοκληρωτική εκχώρηση
της επεξεργασίας των απορριμμάτων στο μεγάλο κεφαλαίου και την επιβολή «λύσεων»
με στόχο την κερδοφορία του.
3. Αποτελεί πόλο προσέλκυσης του μεγάλου κεφαλαίου για
επενδύσεις με κριτήριο το ευνοϊκότερο ποσοστό κέρδους κόντρα την ικανοποίηση
των λαϊκών αναγκών. Με την εφαρμογή, ειδικότερα, των ΣΔΙΤ και των συμβάσεων
παραχώρησης σε συνδυασμό με ένα δίκτυο νόμων, θερμοκήπειο για την ανάπτυξή
τους, επιταχύνεται η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, υποσκάπτεται η δημόσια υγεία
και ροκανίζεται παραπέρα το λεηλατημένο εισόδημα της λαϊκής οικογένειας. Και
δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά αφού, στο πλαίσιο του καπιταλισμού,
αποτελεί γενική κατεύθυνση να αναλαμβάνει το κεφάλαιο έναντι υψηλής κερδοφορίας
την αντιμετώπιση προβλημάτων που το ίδιο δημιουργεί.
4. Αποτελεί, επομένως,
ο τομέας αποκομιδής και επεξεργασίας των απορριμμάτων πεδίο και για την
επέκταση των ιδιωτικοποιήσεων με την εκχώρηση της λειτουργίας τομέων της
καθαριότητας και εγκαταστάσεων επεξεργασίας σε επιχειρηματικούς ομίλους. Στην
Αττική, και ειδικότερα στην ΟΕΔΑ Φυλής, η επιχείρηση «παράδοση στο κεφάλαιο»
έχει προ πολλού αρχίσει με εφαλτήριο τον ΕΔΣΝΑ, με πιο χαρακτηριστικές
περιπτώσεις τον Αποτεφρωτήρα Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων, το Εργοστάσιο
Μηχανικής Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης (ΕΜΑΚ), την ενεργειακή εκμετάλλευση του
βιοαερίου, την κατασκευή και λειτουργία του συστήματος επεξεργασίας των
στραγγισμάτων, ακόμη και σημαντικό μέρος της καθημερινής εργασίας διάστρωσης,
συμπίεσης και επικάλυψης των απορριμμάτων.
5. Τα προγράμματα ανακύκλωσης με Διαλογή στην Πηγή αποβλήτων
συσκευασίας χωλαίνουν, πηγαίνουν απ’ το κακό στο χειρότερο, με ευθύνη και των
δημοτικών αρχών των κομμάτων του ευρωμονόδρομου, στο πλαίσιο εκχώρησης του
συναφούς αντικειμένου στην «Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης ΑΕ»
(ΕΕΑΑ ΑΕ). Τα λαϊκά στρώματα χρυσοπληρώνουν ως καταναλωτές συσκευασμένων
προϊόντων, 22 - 30 εκ. ευρώ το χρόνο για «ανακύκλωση συσκευασιών» και
ουσιαστική ανακύκλωση δεν βλέπουν. Επιπλέον, επιβαρύνονται μέσω αυξημένων
ανταποδοτικών τελών με το πρόσθετο κόστος για τη συλλογή και μεταφορά του
περιεχομένου των «μπλε κάδων», τριπλάσιο από αυτό των σύμμεικτων αποβλήτων. Από
το πιο πάνω ποσό, που θα έπρεπε να διατεθεί στους δήμους και τους συνδέσμους
τους για την προώθηση της ανακύκλωσης, μικρό μόνο μέρος διατίθεται ενώ το
μεγαλύτερο μέρος εκτρέπεται σε χαριστικές, προκλητικές χρηματοδοτήσεις
μεγαλοεπιχειρηματιών στον τομέα της εμπορίας βιομηχανικών και εμπορικών
αποβλήτων, συσκευασίας υποτίθεται, και στους ιδιώτες που διαχειρίζονται είτε
δικά τους κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ) είτε αυτά που ανήκουν στην
ΕΕΑΑ ΑΕ.
6. Χρησιμοποιείται, τέλος, ο τομέας της διαχείρισης των
απορριμμάτων στο πλαίσιο της γενικότερης αντιλαϊκής πολιτικής της αστικής
τάξης, για παραπέρα χαράτσωμα του λαού, στη λογική της «ανταποδοτικότητας» και
των «αντικινήτρων».
Ήδη με τον «Κανονισμό τιμολόγησης Φορέων Διαχείρισης Στερεών
Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ)» (ΚΥΑ 31606/8-4-2019) και με τροπολογία – προσθήκη της
τελευταίας στιγμής του ΣΥΡΙΖΑ, που ψηφίστηκε την 19/4 στη Βουλή:
«Εκσυγχρονίζεται»
το καθεστώς τιμολόγησης των Δήμων από τους οικείους ΦΟΔΣΑ, και
Καθίσταται
πρακτικά εφικτή η είσπραξη μέσω των ΦΟΔΣΑ του περιβόητου πλην ανεφάρμοστου
«τέλους ταφής» (για χαράτσι πρόκειται), μετονομάζοντάς το «περιβαλλοντική
εισφορά».
Στη συνέχεια με την ΚΥΑ 2218/8.6.19 ο ΣΥΡΙΖΑ ολοκληρώνει το
πλαίσιο φορολεηλασίας του πενιχρού λαϊκού εισοδήματος σε σχέση με τη διαχείριση
των αποβλήτων, θεσμοθετώντας πλήρη κατάλογο και τρόπο επιβολής προστίμων προς
τους δήμους, που δεν προωθούν τις ανέφικτες, για οικονομικούς και άλλους
λόγους, υποδομές ανακύκλωσης, παραδίνοντάς το πλήρες στην κυβέρνηση της ΝΔ.
Το μέλλον προβλέπεται ακόμη πιο ζοφερό για τα λαϊκά
στρώματα, όταν τεθεί σε εφαρμογή και σε επίπεδο νοικοκυριού το περιβόητο
σύστημα «πληρώνω όσο πετάω», που προωθείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και
υποστηρίζεται από τα στελέχη των κομμάτων του ευρωμονόδρομου στην τοπική
Διοίκηση, με προεξάρχοντες αιρετούς του ΣΥΡΙΖΑ, από τους οικολόγους και από
μερικές περί αυτούς «συλλογικότητες». Το σύστημα αυτό, που εφαρμόζεται ήδη για
τον υπολογισμό της εισφοράς του κάθε δήμου προς τον οικείο ΦΟΔΣΑ, σημαίνει
πρακτικά:
Απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη καθαριότητας του μεγάλου
κεφαλαίου στη βιομηχανία και τα “logistics”, στα υπερτοπικά κέντρα, στις
υπηρεσίες, στην υγεία καθώς και ραγδαία μείωση για τις πολυτελείς κατοικίες των
μεγαλοαστών.
Κατά συνέπεια το κατακόρυφα αυξημένο, σύμφωνα με την ανάλυση
που έχει προηγηθεί, κόστος διαχείρισης των
δημοτικών αποβλήτων θα φορτώνεται πλέον, σχεδόν στο σύνολό του, στις πλάτες
τις λαϊκής οικογένειας πολλαπλασιάζοντας «ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας», που
θα καλείται να πληρώσει υπό την απειλή διακοπής της ηλεκτροδότησης, σε πρώτη
φάση και των κατασχέσεων στη συνέχεια. Υπερ πάντων η εξασφάλιση υψηλών κερδών
για το κεφάλαιο.
7. Ιδιαίτερα οξυμένη εμφανίζεται η κατάσταση στην Αττική.
Πέρα από τις διαπιστώσεις που
προηγήθηκαν, σημειώνονται και τα παρακάτω προβλήματα:
α. Ο ΧΥΤΑ Φυλής,
όπου κατά καιρούς απορρίπτονται σκουπίδια και από δήμους εκτός Αττικής, έχει
πλέον υπερκορεσθεί και συντηρείται με επικίνδυνα «πανωσηκώματα» και τοπικές
επεκτάσεις απασφαλισμένη από καιρό υγειονομική και περιβαλλοντική βόμβα. Οι πρόσφατες κυβερνητικές διαβεβαιώσεις
μιλούν για «αντοχή» (πώς την εννοούν άραγε;) ενός ακόμη χρόνου, ενώ η διοίκηση
Δούρου, και μετά την αποχώρησή της η
πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ στον ΕΔΣΝΑ, μεθοδεύουν τη δημιουργία νέου ΧΥΤΑ στην ΟΕΔΑ
Φυλής με αιφνιδιαστικές συνεδριάσεις, «κατεπείγουσες» τις βαφτίζουν, και με
«απ’ ευθείας διαπραγματεύσεις» τελευταίο (;) «δώρο» προς τη ΝΔ.
β. Η ευρύτερη
περιοχή δέχεται, επιπλέον, το βάρος δεκάδων καθημερινών παράνομων απορρίψεων
(υλικά κατεδάφισης, βιομηχανικά απόβλητα, μεταξύ τους και επικίνδυνα), που
έχουν ρυπάνει σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων από τον ΧΥΤΑ οικιστικές περιοχές και
βιοτεχνικές/βιομηχανικές εκτάσεις. Εξίσου επικίνδυνη ήταν και η πολιτική του
ΣΥΡΙΖΑ και άλλων παρατάξεων (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ κ.α.) στην Περιφέρεια Αττικής να
αδειοδοτεί συλλήβδην κάθε νέα μονάδα διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων και
επέκταση υφιστάμενης στο πολύπαθο Θριάσιο με την ανοχή των δημοτικών αρχών της περιοχής.
γ. Ανασύρονται από
το μακρινό παρελθόν περιοχές της
Αττικής, που - αν και φανερά προβληματικές για ΧΥΤΑ /ΧΥΤΥ έως και εμπίπτουσες
σε κριτήρια αποκλεισμού - είχαν κριθεί «κατάλληλες» προ 16ετίας με τη
διαδικασία του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» (άρθ.33 ν.3164/2003). Ανάμεσά
τους η εκτός του ΧΥΤΑ ζώνη στην ΟΕΔΑ Φυλής (στη ζώνη Α απολύτου προστασίας του
όρους Αιγάλεω), το ανενεργό λατομείο Μουσαμά (δίπλα στη Ζοφριά των Άνω Λιοσίων
και στην πλάτη του Θεάτρου Πέτρας στην Πετρούπολη, επίσης σε ζώνη προστασίας
του όρους Αιγάλεω) το Μελετάνι (φυσικά αναδασωμένη περιοχή της Μάνδρας στο
δυτικό Θριάσιο), το υπό αποκατάσταση ανενεργό λατομείο Κυριακού στο Κορωπί, το
λατομείο Σταμέλου στα Μέγαρα. Σωρεία παρεμβάσεων έχουμε κάνει και για το
Γραμματικό, η υψηλή περιβαλλοντική αξία του οποίου είναι αναμφισβήτητη, ενώ η
ακατάλληλη εδαμορφολογική του διαμόρφωση (μονοκλινής φυσική πλαγιά βουνού
μεγάλης κλίσης) και το παρακείμενο στον ΧΥΤΑ ρέμα (ακόμη και χείμαρρος αν
χαρακτηριστεί), που διασχίζει την ΟΕΔΑ, συνιστούν κριτήρια αποκλεισμού.
Στοιχεία, όμως, που δεν εμπόδισαν τη διοίκηση Δούρου να σπρώξει κοντά στο τέλος
τη σχετική εργολαβία με κόστος περί τα 33 - 34 εκ. ευρώ, ύστερα από πλήθος
παρατάσεων και υπερβάσεων του αρχικού συμβατικού ποσού.
8. Παρουσιάζοντας την εικόνα αυτή, απαράδεκτη περιβαλλοντικά
και υγειονομικά, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν οφείλεται σε έλλειψη
επιστημονικής γνώσης και τεχνικών εργαλείων, αλλά στις φιλομονοπωλιακές,
αντιλαϊκές πολιτικές των κομμάτων εξουσίας της αστικής τάξης, ΝΔ ΠΑΣΟΚ και
ΣΥΡΙΖΑ κατ’ εικόνα και ομοίωση των Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
8.1. Ειδικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ, από θέση κυβέρνησης τα τελευταία
τεσσεράμισι χρόνια, έκανε ό,τι μπορούσε να προωθηθούν στη χώρα οι φιλομονοπωλιακές κατευθύνσεις της ΕΕ.
Σημειώνουμε επιγραμματικά:
(α) Προώθησε μέχρι τέλους (μέχρι την υπογραφή των σχετικών
συμβάσεων) τις 5 ΣΔΙΤ (για την κατασκευή ΜΕΑ και άλλων κατά περίπτωση μονάδων
διαχείρισης), που του παρέδωσε σε «νηπιακή» κατάσταση η κυβέρνηση της ΝΔ
αυγατίζοντάς τις παραπέρα.
(β) «Έθαψε» την ανακύκλωση με διάφορους τρόπους:
(ι) Επέβαλε μέσω του «Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων»
(ΕΣΔΑ) και με εργαλείο τις ΜΕΑ των ΣΔΙΤ να παραμένει για μια 25ετία το ρεύμα
των σύμμεικτων αποβλήτων (πράσινοι ή μεταλλικοί γκρίζοι κάδοι) στο 50% των
παραγόμενων αποβλήτων. Η πλειονότητα των ΜΕΑ δεν ανακυκλώνει ούτε το 10% των
εισερχομένων φορτίων.
(ιι) Μαζί με τη συνεχή, χρόνο με το χρόνο, οικονομική
αφαίμαξη των δήμων ελάχιστα μόνο ψίχουλα διέθεσε για την χρηματοδότηση
εξοπλισμού και υποδομών για την υλοποίηση από κεντρικούς δημόσιους πόρους καθώς
ο κύριος όγκος των πόρων του ΕΣΠΑ δεσμεύτηκε υπέρ των ΜΕΑ, δηλ. υπέρ των
μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων του κλάδου, που θα τις νέμονται.
(ιιι) Στήριξε το ρόλο της «Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης
Ανακύκλωσης» (ΕΕΑΑ ΑΕ), που μέσω των μπλε κάδων διαχειρίζεται τα δημοτικά
απόβλητα συσκευασίας (στην πράξη και το
έντυπο χαρτί) με αμφισβητούμενα αποτελέσματα και με οικονομικές επιπτώσεις
επαχθείς για τους δήμους,
(γ) Επανέφερε την καρκινογόνα καύση με δύο τρόπους:
(ι) Μέσω των ΜΕΑ, βασικότερο προϊόν των οποίων είναι
"καύσιμο σκουπίδι", το λεγόμενο RDF ως καύσιμο στις
τσιμεντοβιομηχανίες.
(ιι) Μέσω των μονάδων καύσης αποβλήτων βιομάζας για την
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, παχυλά επιδοτούμενης ως ΑΠΕ, συμβάλλοντας έτσι
και στο γενικότερο σχεδιασμό της αστικής τάξης για την ιδιωτικοποίηση της ΗΕ.
(δ) Έδειξε απέραντη ανοχή απέναντι στην ανεξέλεγκτη διάθεση
των βιομηχανικών αποβλήτων, επικίνδυνων και μη.
(ε) Βαθαίνοντας στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων, έδωσε τη
δυνατότητα με το Ν.4555/18 (άρθ. 225) να μετατρέπονται σε ανώνυμες εταιρείες.
(στ) Είναι αυτός, που αναμόρφωσε το ανενεργό χαράτσι ταφής
για να το καταστήσει εισπράξιμο, σε βάρος των δήμων (δηλαδή των λαϊκών
νοικοκυριών), βαφτίζοντάς το μάλιστα «περιβαλλοντική εισφορά».
(ζ) Δεν δίστασε να κάνει ευρεία χρήση των ΜΑΤ, προκειμένου
πατάξει τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις όσων εναντιώνονταν απέναντι σε άδικες
χωροθετήσεις που προωθούνταν με ταξικά /πολιτικά κριτήρια.
8.2. Από τη δική της μεριά η Διοίκηση Δούρου, στην ίδια πιο
πάνω κατεύθυνση, έκανε ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που είχε υποσχεθεί
προεκλογικά:
(α) Οι κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις της ότι πρώτη δουλειά
της ως περιφερειάρχης θα είναι το οριστικό κλείσιμο της χωματερής έδωσαν τη
θέση τους στην επέκτασή της κατά μήκος, πλάτος, βάθος και ύψος. Δεν δίστασε να
ρίξει σκουπίδια πάνω σε ολοκληρωμένα, σφραγισμένα κύτταρα, που περίμεναν τις
εργασίες τελικής αποκατάστασής τους.
(β) Ανάλογη τύχη είχε και το ΕΜΑΚ, που αντί για την ποιοτική
αναβάθμισή του «κέρδισε» τη διόγκωσή του στους 400.000 τον σύμμεικτων αποβλήτων
το χρόνο, χώρια η γραμμή των βιοαποβλήτων.
(γ) Τα ίδια και χειρότερα έπαθε και ο ΧΥΤ«Υ» Γραμματικού.
Από ορκισμένος εχθρός του εγκληματικού αυτού έργου, έγινε θερμός υποστηριχτής
του. Δεν κουράστηκε να τροφοδοτεί με πακτωλό χρημάτων τον κατασκευαστικό όμιλο,
εκτινάσσοντας την αρχική σύμβαση από τα 19 εκατ. ευρώ σε 33,34 εκατ. ευρώ! Οι
αναθεωρήσεις υπέρ του εργολάβου αυξήθηκαν κατά 3.000% όταν το ίδιο διάστημα,
σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στοιχεία, ο ''γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή''
αυξήθηκε κατά 22%! Σχετική Ερώτηση του ΚΚΕ στη Βουλή περιμένει ακόμα την
απάντησή της. Ταυτόχρονα, δεν δίστασε να
καταστρέψει 100 στρέμματα πευκόφυτων εκτάσεων για να ανοίξει δρόμους πρόσβασης.
(δ) Βάθυνε η ιδιωτικοποίηση των εγκαταστάσεων του ΕΔΣΝΑ στην
ΟΕΔΑ Φυλής και στην όμορη των Άνω Λιοσίων με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση
του Αποτεφρωτήρα των επικίνδυνων αποβλήτων υγείας. Αντί για τη μετεγκατάστασή
του παραχωρήθηκε αυτούσιος στον πλειοδότη όμιλο με την ίδια διαδικασία που
εκμισθώνεται ένα κυλικείο!
(ε) Και σα να μην έφταναν όλα αυτά προβάλλει το ανενεργό λατομείο
Μουσαμά, ως τον επικρατέστερο χώρο για τον μεγαλύτερο, και με διαφορά, ΧΥΤΥ της
Αττικής!
Εντέλει, το 2014 οι εργαζόμενοι της Αττικής καταψήφισαν τον
Σγουρό και την πολιτική ΠΑΣΟΚ - ΝΔ στη διαχείριση των απορριμμάτων και την
είδαν να ξαναέρχεται από την πίσω πόρτα με το ΣΥΡΙΖΑ.
9. Από τη δική του πλευρά ο νέος Περιφερειάρχης Αττικής κ.
Πατούλης δεν κρύβει τα λόγια και τις προθέσεις του. Παίρνοντας τη σκυτάλη από
την κα Δούρου περιέγραψε με σαφήνεια τον κεντρικό καμβά των αντιλαϊκών επιλογών
της ΝΔ για την Αττική σε ομιλία του, που εκφώνησε την 26 Σεπτέμβρη σε κεντρικό
ξενοδοχείο σε σύσκεψη της διοίκησης της Περιφέρειας με τους δημάρχους της
Αττικής δήλωσε αρχικά την πίστη του πίστη στις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής
Ένωσης κομμένες και ραμμένες στα μέτρα του κεφαλαίου. Πρόσθεσε ότι «για μας το ζήτημα δεν είναι πού
θα θάβουμε τα σκουπίδια, αλλά πως θα διασφαλίσουμε ότι δεν θα θάβουμε
σκουπίδια». Με απλά λόγια, η χωματερή Φυλής που υποβαθμίζει για δεκαετίες την
ποιότητα ζωής και γεμίζει με καρκίνο το λαό της Δυτικής Αθήνας και του Θριασίου
θεωρείται δευτερεύον ζήτημα.
Και για όποιον δεν έλαβε το μήνυμα, προς το τέλος της
ομιλίας του αποκάλυψε ξεδιάντροπα την προσήλωση κυβέρνησης ΝΔ και νέας
Περιφερειακής Αρχής στους εγκληματικούς σχεδιασμούς των προκατόχων τους, ΣΥΡΙΖΑ
και Διοίκησης Δούρου, για τη διαιώνιση της καρκινογόνας εστίας, που λέγεται χωματερή
Φυλής. Παραπέμποντας τη λύση του προβλήματος στο αβέβαιο μέλλον ο νέος
Περιφερειάρχης δήλωσε προκλητικά ότι «μέχρι την εφαρμογή τους [σ.σ.: εννοεί την
εφαρμογή της νέας εκδοχής των αντιλαϊκών έργων και παρεμβάσεων, που έχει κατά
νου η ΝΔ] θα κρατήσουμε ανοιχτό το ΧΥΤΑ Φυλής για να μην πνιγούμε στα
σκουπίδια». Επιβεβαίωσε έτσι με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι η επιχείρηση του
ΣΥΡΙΖΑ «νέα χωματερή στη Φυλή» βρήκε τον αντάξιο συνεχιστή της, μακριά από τις
αγωνίες της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων του Θριάσιου και της Δυτικής
Αθήνας.
Προανάγγειλε παράλληλα την ενεργειακή καύση των αποβλήτων
όχι μόνο ως επεξεργασμένα σύμμεικτα σκουπίδια (RDF) για τις τσιμεντοβιομηχανίες
αλλά και σε «κλασσικά» εργοστάσια καύσης απορριμμάτων για την παραγωγή
ηλεκτρικής ενέργειας από μονοπωλιακούς ομίλους, που κυρίως δραστηριοποιούνται
και στους δύο τομείς, και στη διαχείριση των αποβλήτων και στην ενέργεια. «Μ’
ένα σμπάρο δυο τρυγόνια», που λέει ο λαός, με θύματα αν θέλουμε να
κυριολεκτήσουμε, την υγεία της λαϊκής οικογένειας και τον αέρα που ανασαίνουμε
αλλά και το περιβάλλον συνολικότερα.
Η σχετική αναφορά δεν επιτρέπει παρερμηνείες, μιλάει ανοιχτά
για «μονάδες επεξεργασίας υπολειμματικών σύμμεικτων και υπολειμμάτων μπλε και
καφέ κάδου για προετοιμασία για ενεργειακή αξιοποίηση». Διατύπωση που
παραπέμπει ευθέως στις περιβόητες φαραωνικές μονάδες βιοξήρανσης των ΠΑΣΟΚ –
Διοίκησης Σγουρού στην Περιφέρεια Αττικής.
Άφησε ανοιχτή την πόρτα για την απαλλαγή του μεγάλου
κεφαλαίου από τα δημοτικά ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας (εμπορικά κέντρα,
μεγαλοξενοδόχοι, μεγαλοεστιάτορες, συγκροτήματα εφοδιαστικής αλυσίδας και
υπηρεσιών επιχειρηματικών ομίλων κ.ά.), καθώς προβλέπει να αποσπαστεί η συλλογή
των αποβλήτων τους (ανακυκλώσιμα απόβλητα στο κατά πολύ μεγαλύτερο μέρος τους)
από το δημοτικό σύστημα αποκομιδής.
Σα να μην έφταναν οι αντιπεριβαλλοντικές ρυθμίσεις του
ΣΥΡΙΖΑ για τη χωροθέτηση των «Πράσινων Σημείων», επιδιώκει την παραπέρα
χαλάρωση των όποιων χωροταξικών δεσμεύσεων απόμειναν «σε συνεργασία με την
κεντρική κυβέρνηση».
Δεν παρέλειψε ο κ. Πατούλης να πλέξει το εγκώμιο της
διενέργειας της εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων με την ευθύνη «Μη
Κυβερνητικών Οργανώσεων», ένα ακόμη πλοκάμι ιδιωτικοποίησης, και πέταξε το
μπαλάκι στα τοπικά σχέδια διαχείρισης (ΤΣΔΑ) των δήμων, που αν και αποσπασματικά, είναι ανέφικτα στην
πράξη ενώ η χρηματοδότησή τους με κεντρικούς δημόσιους πόρους παραπέμπεται στις
ελληνικές καλένδες. Ο ίδιος άλλωστε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ανέφερε στη συνέντευξη της 25/9 ότι «από τα 940 εκατομμύρια που είναι διαθέσιμα
από το ΕΣΠΑ για τη διαχείριση απορριμμάτων» ο στόχος για τις μονάδες
επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων (ΜΕΑ) είναι οι «συμβασιοποιήσεις … να φτάσουν
στα 940 εκατ. Ευρώ [!] μέχρι το τέλος του 2021». Για τους δήμους «μηδέν εις το
πηλίκον!
Β. Η Θέση της Λαϊκής Συσπείρωσης Αττικής
• Η
γεωγραφική κατανομή των εγκαταστάσεων επεξεργασίας καθώς και των χώρων τελικής
διάθεσης (ΧΥΤΑ), μεγαλύτερης κλίμακας και λιγότερων σε αριθμό απ’ ότι σήμερα,
να γίνεται με απαρέγκλιτα, γνωστά από πριν, κατάλληλα σταθμισμένα κριτήρια, που
θα παίρνουν υπόψη το σύνολο των λαϊκών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Στο πλαίσιο
αυτό, τα κριτήρια που σχετίζονται με την ποιότητα ζωής των κατοίκων των όμορων
περιοχών θα αποκτούν υψηλό ειδικό βάρος. Περιοχές, ήδη επιβαρυμένες με ρύπους
από άλλες οχλούσες εγκαταστάσεις, χωροθετημένες στο πλαίσιο ανάπτυξης της
οικονομίας, θα αποτελούν περιοχές αποκλεισμού από την εγκατάσταση κεντρικών
μονάδων επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων, των αποβλήτων γενικότερα.
• Στο πλαίσιο μιας ισόρροπης περιφερειακής
ανάπτυξης να αναλαμβάνονται από το κράτος, υπέρ των όμορων με τις εγκαταστάσεις
κοινοτήτων, περιβαλλοντικές, χωροταξικές και κοινωνικού χαρακτήρα παρεμβάσεις,
που θα αντισταθμίζουν με το παραπάνω κάθε επίπτωση από την ύπαρξη και τη
λειτουργία των κεντρικών μονάδων επεξεργασίας και διάθεσης των αποβλήτων
• Να
αναπτυχθεί εγχώρια τεχνολογία σε όλες τις φάσεις διαχείρισης των αποβλήτων.
Εκεί που αυτή ήδη υπάρχει (κάδοι αποθήκευσης, υπερκατασκευές απορριμματοφόρων,
μέρος του εξοπλισμού μεταφόρτωσης και ανακύκλωσης, τεχνική υποδομή ΧΥΤΑ), να
δοθεί βάρος στην παραπέρα βελτίωσή της με την καλύτερη προσαρμογή στα δεδομένα
της χώρας (σύνθεση απορριμμάτων και εποχική διακύμανση, εδαφομορφολογική
ποικιλία, αξιοποίηση δυνατότητας σιδηροδρομικής μεταφοράς, βελτίωση των
δυνατοτήτων απορρόφησης στη λαϊκή οικονομία δευτερογενών προϊόντων κ.α.). Εκεί
που δεν υπάρχει εγχώρια τεχνολογία, να σχεδιαστεί η ανάπτυξή της σε συνεργασία
με ανώτατα ερευνητικά ιδρύματα της τεχνικού προσανατολισμού σε συνδυασμό με την
αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας στο πλαίσιο μιας ισότιμης συνεργασίας.
•
Ιδιαίτερο βάρος να δοθεί στην ασφαλή και εύρυθμη λειτουργία των
εγκαταστάσεων διαχείρισης. Να υπάρχει τέτοιος σχεδιασμός και αντίστοιχα μέτρα,
ώστε να μηδενίζεται πρακτικά κάθε κίνδυνος αστοχίας, έστω και πρόσκαιρης.
• Να
καταργηθούν κάθε είδους τοπικοί φόροι και τέλη μαζί και τα ανταποδοτικά τέλη
καθαριότητας. Το σύνολο των δαπανών για το όλο κύκλωμα διαχείρισης των αποβλήτων
να καλύπτεται με κεντρικούς πόρους.
• Όλα τα
εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων στη διαχείριση των αποβλήτων να είναι
πλήρως διασφαλισμένα.
Όσο το
κοινωνικοπολιτικό σύστημα είναι δομημένο με επίκεντρο τη διατήρηση και παραπέρα
ενίσχυση των κερδών της οικονομικής ολιγαρχίας, όσο ως μέγιστη περιβαλλοντική
αρχή («ο ρυπαίνων πληρώνει») θα παραμένει το δικαίωμα του κεφαλαιοκράτη να
ρυπαίνει με το πρόσχημα ότι «θα πληρώσει τη ζημιά» (πράγμα που σπάνια γίνεται,
και αν ποτέ γίνει η δαπάνη μετακυλίεται στα λαϊκά στρώματα), όσο θα προβάλλεται
και θα κυριαρχεί η αντίληψη της
«κοινωνικής συνοχής», της «συνευθύνης» του πλουτοκράτη εκμεταλλευτή με τον εργαζόμενο,
περιορισμένες μόνο και προσωρινές βελτιώσεις μπορούν, στην καλύτερη περίπτωση,
να επιτευχθούν.
Όπως και στα άλλα προβλήματα της εργατικής τάξης, των λαϊκών
στρωμάτων, έτσι και στο πρόβλημα της ορθολογικής διαχείρισης των αποβλήτων,
ολοκληρωμένη και διαρκής λύση, με σεβασμό στο περιβάλλον, στην υγεία, στους
φυσικούς πόρους, στο λαϊκό εισόδημα, μόνο στο πλαίσιο ενός άλλου, ριζικά
διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης μπορεί να εξασφαλιστεί. Με εργατική-λαϊκή εξουσία
που καταργεί τις αιτίες που δημιουργούν και οξύνουν τα σημερινά προβλήματα, που
δημιουργεί τις στέρεες προϋποθέσεις για
την ανάπτυξη της χώρας προς το συμφέρον της εργατικής τάξης, όλων των λαϊκών
στρωμάτων, δημιουργών του κοινωνικού πλούτου. Τέτοιες προϋποθέσεις είναι: Ο
κεντρικός σχεδιασμός, η κοινωνική κρατική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα
παραγωγής, η κρατική ιδιοκτησία στη γη και στις τεχνικές υποδομές, ο
εργατικός-λαϊκός έλεγχος.
Για να ανοίξουμε αυτόν τον ελπιδοφόρο δρόμο ικανοποίησης των
λαϊκών αναγκών παλεύουμε για τη βελτίωση των όρων αναπαραγωγής της εργατικής
δύναμης, της ποιότητας ζωής των εργαζομένων, προβάλλοντας ένα ριζοσπαστικό πλαίσιο αιτημάτων για άμεση
διεκδίκηση και πάλη και στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων με
προμετωπίδα:
- ΟΧΙ στην εμπορευματοποίηση της διαχείρισης των
απορριμμάτων και σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης που συνεπάγεται αυτή, όχι στις ΣΔΙΤ και στις συμβάσεις παραχώρησης.
- ΟΧΙ στη μετατόπιση των βαρών στις πλάτες των λαϊκών
στρωμάτων μέσα από τα ανταποδοτικά τέλη και με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, όπως η
«περιβαλλοντική εισφορά» και το «πληρώνω όσο πετάω». Το κόστος των
προγραμμάτων, εξοπλισμού και έργων για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων,
που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της λαϊκής οικογένειας και του περιβάλλοντος,
να προέρχονται από κεντρικούς δημόσιους πόρους που θα τροφοδοτούνται σε
σημαντικό βαθμό και από μια μεγαλύτερη φορολόγηση του κεφαλαίου.
- Παλεύουμε για την απόλυτη διασφάλιση όλων των εργαζόμενων,
σε δημόσιους φορείς διαχείρισης των αποβλήτων, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, με
πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Ειδικότερα, σχετικά με τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης των
Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) θέτουμε ταυτόχρονα, ως ζήτημα διεκδίκησης και πάλης του
ταξικού κινήματος, τους παρακάτω άξονες:
α. Καθορισμός και ιεράρχηση προτεραιοτήτων, το γνήσιο
περιεχόμενο των οποίων θα κατοχυρώνονται με συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις
και δεν θα χρησιμοποιείται υποκριτικά
για των εγκλωβισμό των λαϊκών στρωμάτων στο πλαίσιο συνολικότερων
ευρωενωσιακών, φιλομονοπωλιακών επιδιώξεων. Τέτοιες προτεραιότητες είναι: Η
πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων, η προώθηση της ανακύκλωσης με διαλογή στην
πηγή των συσκευασιών, των μετάλλων, του έντυπου χαρτιού καθώς και του οργανικού
κλάσματος (βιοαποβλήτων) με κομποστοποίηση. Το μέρος των σύμμεικτων Σ.Α. που
δεν υπόκειται σε επεξεργασία καθώς και τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας
των σύμμεικτων και των προδιαχωρισμένων ρευμάτων, οδηγούνται σε χώρους ασφαλούς
υγειονομικής ταφής αποβλήτων (ΧΥΤΑ].
β. Καθορισμός σύγχρονων όρων για την ορθολογική και ασφαλή
αποκομιδή (συλλογή και μεταφορά) των απορριμμάτων από τις υπηρεσίες του οικείου
δήμου με μόνιμο προσωπικό και σύγχρονο
εξοπλισμό καθώς και με τις απαραίτητες υποδομές για την χωριστή συλλογή των
προδιαλεγμένων με διαλογή στην πηγή απορριμμάτων. Να εξετάζεται κάθε φορά, με
συνδυασμένα κριτήρια, το πρόσφορο της κατασκευής κεντρικών (ΣΜΑ) και τοπικών
σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων (ΤΣΜΑ).
γ. Ειδική μέριμνα οφείλεται στους χώρους ανεξέλεγκτης
διάθεσης αποβλήτων (ΧΑΔΑ) για την ουσιαστική αποκατάσταση όλων, και όχι την απλή
επιχωμάτωση, με βάση συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα έργων που θα τηρείται και
χρηματοδοτήσεων από κεντρικούς δημόσιους πόρους, κοινοτικούς και εθνικούς.
δ. Καθορισμός των κριτηρίων καταλληλότητας σε κάθε
Περιφέρεια ξεχωριστά ανά είδος εγκατάστασης, με γνωστά από πριν κριτήρια
αποκλεισμού των υποψήφιων χώρων, που θα
παίρνουν καθοριστικά υπόψη τη φέρουσα ικανότητα της κάθε υποψήφιας περιοχής και
με προτεραιότητα στην προστασία της υγείας των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής,
και σύνταξη χαρτών με τις περιοχές αποκλεισμού. Καθορισμός των κριτηρίων
αξιολόγησης ξεχωριστά ανά είδος εγκατάστασης για τη βαθμολόγηση των υποψηφίων
χώρων προκειμένου να επιλεγεί ο πλέον πρόσφορος για την εξυπηρετούμενη περιοχή
με σαφή και δεσμευτικό οδηγό για τη βαθμολόγηση που αντιστοιχεί στο κάθε
κριτήριο. Οι αντισταθμιστικές παροχές υπέρ των οικισμών ή δήμων από τη
λειτουργία των μονάδων επεξεργασίας και διάθεσης, μακριά από το αποκρουστικό
«μοντέλο» ομηρίας τύπου Φυλής, θα είναι προσανατολισμένες σε κρατικές
παρεμβάσεις (ι) πρόσθετης προστασίας της υγείας των κατοίκων και του
περιβάλλοντος (ιι) μέτρων χωροταξικής και περιβαλλοντικής αναβάθμισής τους και
(γ) στοχευμένων ειδικών μέτρων και δράσεων για υποδομές αναβάθμισης της
ποιότητας των λαϊκών στρωμάτων της οχλούμενης περιοχής.
Από την πλευρά μας δεν θα πάψουμε να αποκαλύπτουμε ότι σε ένα μεγάλο βαθμό υπαίτια για τη
δυσκολία εξασφάλισης κατάλληλων χώρων για τη δημιουργία μονάδων διάθεσης και
επεξεργασίας απορριμμάτων είναι η πολιτική γης των κομμάτων της άρχουσας τάξης,
που οδήγησε στην καταπάτηση, οικοπεδοποίηση, ξεπούλημα στο μεγάλο κεφάλαιο,
τεράστιων εκτάσεων δημόσιας γης, στην εμπορευματοποίησή της.
ε. Η υλοποίηση των έργων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης
των αποβλήτων θα γίνεται από τον κρατικό φορέα για τα δημόσια έργα. Θα
συγκροτηθεί, επίσης, ενιαίος δημόσιος φορέας, που θα αναλάβει τη λειτουργία
τους με έσοδα που θα προέρχονται από κρατικούς πόρους μέρος των οποίων θα
τροφοδοτείται από μια προς τούτο πρόσθετη φορολογία του κεφαλαίου.
στ. Ενσωμάτωση των παραπάνω κατευθύνσεων σε όλα τα ρεύματα
των αποβλήτων, που οφείλει να περιλαμβάνει ο Εθνικός Σχεδιασμός. Σημαντική
μέριμνα πρέπει να δίνεται στην ολοκληρωμένη διαχείριση των επικίνδυνων
αποβλήτων, ιδιαίτερα των βιομηχανικών λόγω της ποσότητάς τους και της
διαπιστωμένης ασυδοσίας των παραγωγών τους. Το κεφάλαιο θα καλύπτει το σύνολο
του κόστους για το σχεδιασμό, τις μελέτες, την υλοποίηση, τη λειτουργία,
σύμφωνα με τα παραπάνω, και την τελική αποκατάσταση των σχετικών έργων.
ζ. Αντιμετώπιση του ιδιαίτερου προβλήματος των μικρότερων
νησιών με θέσπιση κανόνων και παροχή κατάλληλου εξοπλισμού για τη θαλάσσια
μεταφορά προδιαχωρισμένων στην πηγή ξηρών υλικών αλλά και σύμμεικτων αποβλήτων
για νησιά με πολύ μικρό πληθυσμό.
η. Ουσιαστική ενίσχυση σε αριθμό, εξοπλισμό και οργάνωση του
έμψυχου δυναμικού άσκησης περιβαλλοντικού ελέγχου με μόνιμη σχέση εργασίας στο
δημόσιο.
Σε κάθε, όμως περίπτωση για μας είναι ξεκάθαρο. Με ΣΔΙΤ ή
χωρίς αυτές, με κεντρική ή με αποκεντρωμένη διαχείριση, με τοπικά σχέδια ή/και
με περιφερειακό σχεδιασμό, με περισσότερη ή λιγότερη ανακύκλωση, με τη μια ή
την άλλη μέθοδο διαχείρισης και πάλι κερδισμένο θα είναι το κεφάλαιο, και πάλι
χαμένη θα είναι η εργατική τάξη, η λαϊκή οικογένεια, αν δεν πάρει την υπόθεση στα
χέρια του το μαζικό κίνημα με ξεκάθαρους ταξικούς στόχους στο πλαίσιο της
συνολικότερης πάλης του, στον αγώνα να γίνουν οι εργαζόμενοι αφέντες του
πλούτου που παράγουν.
Με βάση τις κατευθύνσεις αυτές, η θέσεις της Λαϊκής
Συσπείρωσης Αττικής για τη διαχείριση των αποβλήτων συνοψίζονται ως εξής:
α. Όσο τρέχει ο χρόνος αποκτά όλο και μεγαλύτερη
προτεραιότητα το άμεσο και οριστικό κλείσιμο του «ΧΥΤΑ Φυλής». Ακόμη, να
μετεγκατασταθεί σε κατάλληλη και εκτός Θριασίου θέση ο αποτεφρωτήρας των
μολυσματικών, να αρχίσει άμεσα η απορρύπανση και περιβαλλοντική αποκατάσταση
της ευρύτερης περιοχής και να απαγορευθεί κάθε νέα δραστηριότητα διαχείρισης
των αποβλήτων στο Θριάσιο ή επέκταση υφιστάμενης. Να μπει τέρμα στην
ιδιωτικοποίηση της λειτουργίας του συνόλου σχεδόν των εγκαταστάσεων του ΕΔΣΝΑ.
β. Παράλληλα, να ολοκληρωθεί χωρίς άλλες καθυστερήσεις η
επιδημιολογική έρευνα που να περιλαμβάνει τους κατοίκους και τους μόνιμους
εργαζόμενους στη ζώνη επιρροής της ΟΕΔΑ Φυλής - Άνω Λιοσίων σε συνδυασμό
(εξαιτίας του φαινομένου της συνέργειας των ρύπων) και με τη λειτουργία των
άλλων, υψηλής όχλησης, εγκαταστάσεων που συνωστίζονται στο βεβαρημένο Θριάσιο.
Προσθέτουμε ακόμη - παίρνοντας υπόψη τα συχνά, μεγάλης έκτασης ατυχήματα σε
συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη συσσώρευση επικίνδυνων βιομηχανικών μονάδων στο
Θριάσιο - την ανάγκη να γίνει ολοκληρωμένος έλεγχος της περιοχής για την
αποφυγή των Βιομηχανικών Ατυχημάτων Μεγάλης Έκτασης (ΒΑΜΕ) σε συνδυασμό με το
φαινόμενο του «ντόμινο».
γ. Καμία σκέψη για δημιουργία νέου ΧΥΤΑ στην εναπομείνασα
έκταση της ΟΕΔΑ Φυλής ούτε ΧΥΤΥ στο
παλιό λατομείο Μουσαμά, στο λατομείο Σταμέλου, στο Μελετάνι, στο λατομείο
Κυριακού. Η εξεύρεση νέων χώρων να γίνει με ευθύνη της κυβέρνησης και με
κριτήριο την ποιότητα ζωής του λαού και την ουσιαστική προστασία του
περιβάλλοντος. Δεν πρέπει να αποκλείεται η αναζήτηση χώρου και σε εκτός Αττικής
περιοχές, στο πλαίσιο μιας διαπεριφερειακής συνεργασίας.
δ. Να σταματήσει κάθε ενέργεια σχετικά με την απαγορευτική
για ΧΥΤΑ θέση «Μαύρο Βουνό Γραμματικού». Ο διψήφιος αριθμός παρατάσεων που έχει
δοθεί, με την εκτίναξη του αρχικού συμβατικού προϋπολογισμού σε δυσθεώρητα ύψη,
λόγω και των τεράστιων αναθεωρήσεων, σε συνδυασμό με τα δίκαια και τεκμηριωμένα
επιχειρήματα των κατοίκων της περιοχής και των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος,
καθιστούν σαφές το παράλογο - από οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική άποψη -
της λειτουργίας ενός τέτοιου έργου. Για μια δίκαιη λύση μπροστά στο
συνεχιζόμενο αδιέξοδο κρίνεται απαραίτητη η εκπόνηση μελέτης για τη βέλτιστη
ενσωμάτωση των υλοποιημένων υποδομών, που θα μπορούν να αξιοποιηθούν υπέρ των
λαϊκών στρωμάτων της ευρύτερης περιοχής.
ε. Να ενισχυθούν οι
Δήμοι με τον αναγκαίο τεχνικό εξοπλισμό, το ανθρώπινο δυναμικό και τους πόρους
για την αποκομιδή των δημοτικών αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να υπάρξουν
και συνεργασίες μεταξύ δήμων για την προσωρινή αποθήκευση ογκωδών,
κλαδεμάτων καθώς και ανακτώμενων προς
ανακύκλωση υλικών όπως χαρτί, γυαλί, μέταλλα κλπ. με τη δημιουργία κοινών
πράσινων σημείων σε κατάλληλες θέσεις από πλευράς χρήσεων γης, αλλά μόνο για τα
απορρίμματα που εντάσσονται στα τρέχοντα προγράμματα αποκομιδής των δήμων.
Σε κάθε, όμως, περίπτωση είμαστε αμετακίνητοι στη θέση ότι η
όποια πρόσθετη δαπάνη, που συνεπάγεται η ανάπτυξη των Τοπικών Σχεδίων
Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ), θα πρέπει να καλυφθεί με κεντρικούς δημόσιους
πόρους σε συνδυασμό με μια υψηλότερη φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου.
Γ. Μερικές Ειδικές Πλευρές
Γ1. Σχετικά με το Συνδυασμό των Μεθόδων Επεξεργασίας των
Σ.Α.
Σχετικά με τις μεθόδους και τεχνικές επεξεργασίας των
αποβλήτων, παίρνοντας υπόψη το υφιστάμενο σήμερα επίπεδο ανάπτυξης των δόκιμων
τεχνολογιών και με κριτήριο πάντα τη συνδυασμένη, ισόρροπη ικανοποίηση των
λαϊκών αναγκών, η Λαϊκή Συσπείρωση Αττικής έχει διατυπώσει συγκεκριμένες
θέσεις.
1. Είναι αντίθετη με τη «δαιμονοποίηση» της υγειονομικής
ταφής. Θεωρεί απαραίτητη την κατασκευή και λειτουργία χώρων υγειονομικής ταφής
(ΧΥΤΑ) τόσο για τα υπολείμματα των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης των
προδιαχωρισμένων ρευμάτων και όποιων μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων
κριθούν χρήσιμες με αυστηρά επιστημονικοτεχνικά κριτήρια όσο και για την
ποσότητα των σύμμεικτων αποβλήτων, που δεν θα υφίστανται επεξεργασία. Είναι,
επίσης, αντίθετη με τους δαπανηρούς αλλά και ανέφικτους στόχους των
περισσότερων Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της χώρας, με
πρώτο και χειρότερο το ΠΕΣΔΑ Αττικής, αφού προβλέπει να υποβάλλεται σε εργασίες
ανάκτησης το 100% των παραγόμενων Σ.Α.
2. Τάσσεται υπέρ της ευρείας εφαρμογής ανακύκλωσης
προδιαχωρισμένων με Διαλογή στην Πηγή υλικών, περιλαμβανομένου και του
οργανικού κλάσματος. Να επεκταθεί με ευθύνη του δημόσιου φορέα διαχείρισης, και
όχι της ΕΕΑΑ ΑΕ που πρέπει να καταργηθεί, το πρόγραμμα των «μπλε κάδων». Να
γενικευτεί, επίσης, σε όλο το Λεκανοπέδιο της Αθήνας το πρόγραμμα Δ.σ.Π.
έντυπου χαρτιού του ΕΔΣΝΑ.
3. Ζητά να δοθεί προτεραιότητα στην κατασκευή, και στην
Αττική μονάδων αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας προδιαλεγμένου οργανικού
κλάσματος με αποκλειστική χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και με
αποκλειστική ευθύνη διαχείρισης και λειτουργίας τους από οργανισμό του αρμόδιου
υπουργείου, που θα έχει έτσι και την ευθύνη για την αξιοποίηση του παραγόμενου
προϊόντος (κόμποστ).
4. Αναφορικά με τη μέθοδο επεξεργασίας ενός μέρους των σύμμεικτων απορριμμάτων,
μεθοδολογικά επισημαίνουμε ότι είναι απρόσφορη η εξέταση μιας τεχνικής λύσης
ανεξάρτητα από το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο στο οποίο εφαρμόζεται. Στον
καπιταλισμό, στόχος είναι το κέρδος, και σε αυτό θα υποτάσσεται η κάθε τεχνική
λύση. Σε τεχνικό επίπεδο και με βάση το
σημερινό επίπεδο τεχνολογικής ανάπτυξης αξιολογούμε ότι η καύση των
απορριμμάτων είτε διαχωρισμένων (με διάφορες μεθόδους) είτε σύμμεικτων
μειονεκτεί σε σχέση με τη μηχανική ανακύκλωση και κομποστοποίηση των σύμμεικτων
απορριμμάτων – ΜΕΑ (που έτσι κι αλλιώς θα πρέπει να μειώνονται διαχρονικά) για
λόγους περιβαλλοντικούς, υγείας αλλά και προώθησης της ανακύκλωσης με διαλογή
στην πηγή, απέναντι στην οποία οι ΜΕΑ εμφανίζουν μεγαλύτερη ενδοτικότητα σε
σχέση με τις μονάδες καύσης.
Σε κάθε περίπτωση
πρέπει να έχουμε καθαρό, ότι η εκμετάλλευσή τους από το κεφάλαιο θα γίνεται με
στόχο την κερδοφορία του και όχι την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών ανεξάρτητα
από την εφαρμοζόμενη τεχνολογία. Υπό αυτή την έννοια, παίρνουμε υπόψη και το
γεγονός ότι τα εργοστάσια καύσης στα χέρια των κεφαλαιοκρατών που θα τα
διαχειρίζονται, δίνουν δυνατότητα λαθροχειριών «τύπου Οινοφύτων».
Υπό το παραπάνω πρίσμα η Λαϊκή Συσπείρωση έχει επανειλημμένα
εκφραστεί αρνητικά:
Στην καύση των
αποβλήτων, σύμμεικτων και επεξεργασμένων, σε αυτόνομες μονάδες καύσης.
· Στην
αναερόβια χώνευση οργανικών κλασμάτων και προδιαχωρισμένων βιοαποβλήτων με
παραγωγή καύσιμου αερίου (βιοαέριο).
· Στην καύση
βιομάζας (έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας σε όλη την επικράτεια) για την
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, παχυλά επιδοτούμενης ως ΑΠΕ, συμβάλλοντας έτσι,
όπως και οι δύο προηγούμενες περιπτώσεις, στο γενικότερο σχεδιασμό της αστικής
τάξης για την ιδιωτικοποίηση της ΗΕ.
· Στην
ενεργειακή καύση του «απορριμματογενούς καυσίμου» (RDF/SRF) στις
τσιμεντοβιομηχανίες, που ανακτάται από
της μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων (ΜΕΑ), αλλά και του
(σύμμεικτου) υπολείμματος τόσο αυτών όσο και των μονάδων ανακύκλωσης προδιαχωρισμένων
ρευμάτων.
· Στην παραγωγή
του πιο πάνω «απορριμματογενούς καυσίμου» από τις ΜΕΑ, όπου αυτές κριθούν
χρήσιμες. Αντίθετα θα πρέπει να είναι προσανατολισμένες στην όσο το δυνατόν
μεγαλύτερη ανάκτηση υλικών προς ανακύκλωση.
Γ2. Για τη Λειτουργία των Μονάδων Επεξεργασίας
Προβάλλουμε τη θέση για τη δημιουργία ενιαίου δημόσιου φορέα
για τη λειτουργία όλων των μονάδων και προγραμμάτων διαχείρισης των
απορριμμάτων, με μόνιμη σχέση εργασίας όλων των εργαζομένων, με την υπαγωγή των
εκτεθειμένων σε απορρίμματα εργαζόμενων
στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα
με ωράριο εργασίας στις 30 ώρες
την εβδομάδα. Ειδικότερα η αποκομιδή να παραμείνει στις υπηρεσίες των δήμων,
χωρίς δυνατότητα εκχώρησής της σε ιδιώτες, με πλήρη εκσυγχρονισμό του πάγιου
και κινητού εξοπλισμού. Οι απαιτούμενες εγκαταστάσεις θα κατασκευάζονται από
τον Κρατικό Φορέα Κατασκευών για το σύνολο των δημόσιων υποδομών, ενώ το κόστος
διαχείρισης θα καλύπτεται από κεντρικούς δημόσιους πόρους, σημαντικό μέρος των
οποίων θα προκύπτει από πρόσθετη, για το σκοπό αυτό, φορολογία του κεφαλαίου.
Γ3. Σχετικά με τη Διαπάλη του Κεφαλαίου για το Μοίρασμα της «Πίττας»
Όπως από την αρχή αναφέραμε, το αντικείμενο της διαχείρισης, της επεξεργασίας ιδιαίτερα, των
απορριμμάτων προσφέρει μια σημαντική διέξοδο για κερδοφόρες επενδύσεις στα
υπερσυσσωρευμένα κέρδη του κεφαλαίου, εγχώριου και διεθνικού. Προς την
κατεύθυνση αυτή έχουν ήδη ενεργοποιηθεί τα αστικά κόμματα, με τις εκάστοτε
κυβερνήσεις να προχωρούν σε
συγκεκριμένες, ενίοτε αλλεπάλληλες, νομοθετικές ρυθμίσεις αλλά και τρέχουσες
πρακτικές που διαμορφώνονται κάθε φορά, αλλάζοντας λιγότερο ή περισσότερο,
ανάλογα με τους συσχετισμούς και τις συμμαχίες που διαμορφώνονται στο πλαίσιο
του σκληρού ανταγωνισμού μεταξύ των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.
Ήδη, σε μια τέτοια κατεύθυνση κινούνται οι πρώτες αναφορές,
που γίνονται στη συνέντευξη τύπου του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας την 25.9.19 με το φιλόδοξο τίτλο:
«Διαχείριση αποβλήτων: Μύθοι – σημερινή κατάσταση. Στόχοι – σχέδιο 4ετίας
2019-2023»
Αποδεικνύεται έτσι, και σε αυτή την περίπτωση, ότι η
εσωτερική σύγκρουση των διάφορων λόμπυ περί τα στερεά απόβλητα, οι πρόσκαιρες
λυκοσυμμαχίες τους και η δυνατότητα επηρεασμού που διαθέτουν σε κεντρικό και
περιφερειακό επίπεδο, με μοναδικό στόχο το κέρδος, είναι αυτά που κατευθύνουν
σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις στον τομέα της επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων
και όχι η ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.
Λογαριάζουν όμως χωρίς τον ξενοδόχο, το οργανωμένο
εργατικό-λαϊκό κίνημα!
